In Amerika ervaren ze momenteel ‘The Great Resignation”. Een ongeziene trend die begin 2021 startte waarbij miljoenen werknemers vrijwillig hun ontslag indienen. Het doel van dat vertrek? In vele gevallen overstappen naar een baan met betere work-life balans en meer groeikansen. Op de schaal waarop dit nu gebeurt in de VS, voelt het voor mij als een statement. Een boodschap naar de vele organisaties die de afgelopen decennia te weinig meegegaan zijn met de behoeften van hun mensen.
Zijn we in Nederland al op het punt aanbeland waar we kunnen spreken van massale vrijwillige ontslagen? Volgens arbeidsmarktdeskundigen gelukkig niet. Maar de laatste jaren zou het aantal ZZP’ers flink aan het stijgen zijn. (Halverwege vorig jaar sprak het CBS van zo’n 1,5 miljoen ZZP’ers, goed voor 16,6% van de werkende bevolking). Daarnaast blijkt uit recent onderzoek van Oracle en Workplace Intelligence blijkt dat 81% van de Nederlandse werknemers, managers en leidinggevenden sinds de start van de coronapandemie anders kijken naar de definitie van succes. Zo hebben werk-privé-balans (35%), mentale gezondheid (31%) en flexibiliteit op het werk (30%) nu een hogere prioriteit.
De constatatie van het rapport dat de huidige coronapandemie deze ontwikkelingen in een stroomversnelling heeft gebracht, zal voor velen niet verrassend zijn. Ook ik hoor om me heen managers zoeken naar manieren om écht in verbinding te komen en te blijven met hun mensen. Managers geven aan dat ze mensen zien overstappen naar de concurrent, of in loondienst zien gaan bij hun opdrachtgevers. En of mensen nu he-le-maal klaar zijn met de back-to-back meetings (en voor velen daarmee een nog hogere ervaren werkdruk dan pre-corona) of nooit meer terug willen naar een situatie waar ze de verworven flexibiliteit moeten teruggeven: het is duidelijk dat er iets moet veranderen.
Nu kun je de situatie waarin we ons bevinden met vele verschillende waardevolle brillen bekijken. Vandaag pleit ik ervoor om eens de bril van de seizoenen op te zetten.
De wat, vraag je je wellicht af? Ik licht even toe wat ik hiermee bedoel.
Het idee is als volgt: doorheen ons leven gaan we allemaal door de seizoenen heen: golven van lente, zomer, herfst en winter. De lente is een periode van fris, opstarten, ideeën, creatie. De zomer staat voor pieken, veel energie, meters maken. In de herfst ronden we zaken af, zakt de energie wat weg, om plaats te maken voor wat nieuws. De winter staat voor een pas op de plaats. Even rust. Een fase waarin wellicht weinig lijkt te gebeuren, maar de bodem ondertussen wordt gevoed en zich onmerkbaar voorbereidt op een nieuwe lente.
Wat valt me nu op bij veel organisaties: we lijken massaal de winter te willen overslaan. We zijn gek op lentes en zomers: tempo maken, een fijne creatieve dynamiek. In de actiestand. De herfst voelt al iets ongemakkelijker. Maar de winter… doe maar niet. Stiltand? Dat staat gelijk aan achteruitgang toch? We hollen het liefst meteen door naar nieuwe lentes.
Ik hoor het opvallend vaak terug bij mijn coachees: de werkdruk voelt continu hoog. Ben je een project aan het afronden, dan staat het volgende al hard te roepen. Alsof je in een tunnel zit waarbij je het licht aan het eind ziet, maar er vervolgens steeds een nieuw tunnelelement wordt toegevoegd. Als jij dit deprimerend of uitputtend vindt klinken: ik ook.
Nu pleit ik er uiteraard niet voor om mensen na het afronden van een serie werkzaamheden steeds een week vrij te geven, of met lege handen achter hun bureau te laten zitten. Maar laten we dit doen: Ten eerste: niet meer naar minder drukke periodes of minder gevulde portefeuilles kijken als een vreselijk ongewenste situatie die zo snel mogelijk gevuld moet worden. Laten we wat ontspannen en onszelf en onze collega’s meer ademruimte gunnen. Laten we omarmen dat een periode van winter ontzettend waardevol is, en mensen helpt om daarna weer met frisse energie zaken te initiëren en op te zetten.
Ten tweede: laten we het gesprek aangaan met onze mensen, om samen te kijken naar hoe het nu gaat. Welke seizoenen ervaart iemand? Is er in de praktijk momenteel genoeg sprake van winters om op te laden? Als niet: wat kunnen jullie concreet afspreken? Is bewustwording van beide kanten genoeg? Of willen jullie er bijvoorbeeld naar streven een minder intens project in te plannen na een bijzonder uitdagend project?
Ik geloof dat er veel redenen zijn waarom mensen in de praktijk besluiten weg te gaan bij een werkgever. En dat de bijzondere omstandigheden van de afgelopen twee jaar een rol spelen lijkt me duidelijk. Maar laten we ons daar niet op blindstaren. De trend om winters over te slaan, en daarmee het tempo in organisaties te verhogen, is vele jaren geleden al ingezet.
Tijd om stilstand te introduceren. Want dat is in dit geval toch écht vooruitgang, als je het mij vraagt.
Waarom een eenvoudige binaire kijk op de wereld veel te simplistisch is. En hoe een meer genuanceerde bril kansen biedt, ook binnen organisaties.
Heb jij scherp wat wordt bedoeld met 'het vertrouwen in de organisatie scoort hoog', of 'het vertrouwen is door de incidenten van de laatst jaren behoorlijk geschaad'? Vertrouwen in wie? Of wat? Wat is vertrouwen dan precies?